مروری بر گزارش بانک جهانی درباره اقتصاد ایران *سیدمحمد عباس‌نیا(عضو هیئت

مروری بر گزارش بانک جهانی درباره اقتصاد ایران

*سیدمحمد عباس‌نیا(عضو هیئت علمی دانشگاه)

بالاخره گزارش بانک جهانی از وضعیت اقتصادی ایران در سال ۲۰۲۴ انتشار یافت. اقتصاد ایران در سال‌های اخیر تحت تأثیر تحریم‌های اقتصادی بوده و این روند برای چهارمین سال متوالی ادامه داشته است و طبق این گزارش در نه ماهه نخست سال ۱۴۰۲، رشد واقعی تولید ناخالص داخلی به واسطه بهبود در بخش‌های نفت و خدمات به ۵ درصد رسید. بخش نفت که ۸.۶ درصد از تولید ناخالص داخلی این دوره را تشکیل می‌دهد، به میزان ۱۶.۳ درصد نسبت به سال گذشته رشد کرده است که دلیل آن کاهش عرضه جهانی نفت و افزایش میزان صادرات نفت با وجود تحریم‌ها است.
برنامه‌های اجتماعی، از جمله انتقالات نقدی و مستمری‌ها، نقش مهمی در کاهش فقر داشته‌اند، اما ارزش واقعی این انتقالات نقدی به دلیل تورم کاهش یافته و با افزودن‌های مختلف از سال ۲۰۱۹ جبران شده است. باوجود این، نابرابری‌های منطقه‌ای همچنان پابرجاست و فقر در مناطق روستایی بیشتر از مناطق شهری است.
پیش‌بینی می‌شود رشد تولید ناخالص داخلی به‌طور متوسط سالانه ۲.۸ درصد در دوره ۲۰۲۴/۲۵ تا ۲۰۲۶/۲۷ کاهش یابد. عواملی نظیر کاهش تقاضای جهانی، تحریم‌ها، کمبود انرژی، محدودیت‌های نقدینگی، کاهش سرمایه‌گذاری و تنش‌های ژئوپلیتیکی بر این پیش‌بینی تأثیر می‌گذارند. برنامه‌های اخیر دولت برای کاهش کسری بودجه در سال ۲۰۲۴/۲۵ به بهبود چشم‌انداز مالی کمک می‌کند، اما فشارهای مالی همچنان باقی می‌مانند و منجر به کسری بودجه می‌شوند.
تورم همچنان بالای ۳۰ درصد در سال پیش‌بینی می‌شود که ناشی از عملیات تأمین مالی کسری بودجه دولت و تأثیر تنش‌های ژئوپلیتیکی است. مازاد حساب جاری به تدریج کاهش خواهد یافت که ناشی از کاهش پیش‌بینی شده در قیمت نفت است. موانع موجود در ترویج صادرات غیرنفتی از جمله محدودیت دسترسی به سیستم بانکی بین‌المللی و بازارهای محصولات، نبود ادغام در شبکه‌های زنجیره تأمین، تعرفه‌ها و محدودیت‌های تنوع صادرات، پتانسیل رشد صادرات غیرنفتی را محدود می‌کنند.
در گزارش ارائه شده، چشم‌انداز اقتصادی ایران همچنان تحت تأثیر ریسک‌های قابل توجه اقتصادی، تغییرات آب و هوایی و تحولات ژئوپلیتیکی قرار دارد. کاهش شدیدتر از حد انتظار در تقاضای جهانی و قیمت نفت می‌تواند رشد اقتصادی را تحت تاثیر قرار داده و فضای مالی مورد نیاز برای اقدامات رشد محور و حمایت‌های اجتماعی را محدود کند. تمرکز رو به افزایش تجارت با شرکای محدود مانند چین، اقتصاد ایران را به نوسانات اقتصادی این شرکا حساس می‌کند. وقوع بیشتر حوادث شدید آب و هوایی، تولید و اشتغال در بخش کشاورزی را تهدید کرده و امنیت غذایی و معیشت را به خطر می‌اندازد. تشدید تحریم‌های اقتصادی که بر تجارت با همسایگان و شرکای تجاری موجود تأثیر می‌گذارد، رشد و صادرات را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد. در سال گذشته، ریسک‌های اقتصادی ایران از پیامدهای احتمالی تشدید درگیری‌ها در خاورمیانه به طور قابل توجهی افزایش یافته است. شبیه‌سازی‌های سناریویی از گسترش درگیری در خاورمیانه که ایران را به طور مستقیم درگیر کند، نشان می‌دهد که می‌تواند به کاهش ۷ درصدی تولید ناخالص داخلی منجر شود و تأثیر قابل توجهی بر ترازهای مالی و خارجی داشته باشد، حتی اگر این شوک محدود به سال ۲۰۲۴/۲۵ باشد. در مقابل، رفع یا کاهش تحریم‌ها به طور قابل توجهی رشد نفتی و غیرنفتی را افزایش می‌دهد. تنوع صادرات، بهبود یکپارچگی اقتصادی و جریان سرمایه‌گذاری خارجی می‌تواند به انتقال فناوری و ایجاد فرصت‌های رشد جدید کمک کند.

#اقتصاد_ایران
#بانک_جهانی
————–
@eshkabar
ارسال شده توسط:Ahmad Rajabzadeh
@eshkabar